در اوج تنش‌ها و فشارها و استرس‌هاي تحميلي به روح و روان افراد و در بطن مناسبات اجتماعي- اقتصادي، به نظر مي‌رسد كه گاه اندكي صبوري و مدارا، گره‌گشاست و حداقل آن‌كه ما را از رنج‌ها و دردهاي بيهوده و اضافه، دور مي‌كند.

كم‌تر روزي است كه در كوچه و خيابان و به كوچك‌ترين بهانه، شاهد نزاع و درگيري دو يا چند نفر با هم نباشيم يا فحش‌ها و بدوبيراه‌هاي گاه به شدت غيراخلاقي و ناپسند در عرف را در جريان يك چالش و اصطكاك معمولي، نشنويم و تحمل نكنيم.

زندگي سالم در ساخت‌هاي آلوده و بيمار و بحران‌زده و پر از مشكل، چندان آسان و ممكن نيست; كافي است براي لحظه‌اي از خود بي‌خود شويم و همرنگ «جماعت» شويم، تا مشكلي بزرگ‌تر و درد و رنجي سنگين‌تر از پيش را بر گردهء جان خويش احساس كنيم. دو نمونه‌اي كه در زير به آن اشاره مي‌شود، نمونه‌هاي غريب و بعيدي نيستند:

الف. در صف بانك، جوانكي پرخاشگر و ملتهب، پيش از آن‌كه نوبتش فرا رسد، در پي انجام كارش بود. تذكر يكي دو نفر از حاضران پاي صندوق براي رعايت نوبت توسط او، با پاسخي غيرمودبانه و با توهين‌هاي مستقيم و غيرمستقيم مواجه شد. تصور فرجام اين‌كه اگر آنان صبوري نمي‌كردند و با تساهل و مدارا با وي، به اين بحث خاتمه نمي‌دادند، چندان - با توجه به تجارب شخصي يكايك ما - دشوار نيست. اما خوشبختانه و با صبوري و مداراي اين يكي دو نفر و چشمان ناظر جمع، كار به همين جا خاتمه يافت و مشكل پيچيده نشد. جوانك عجول و پرخاشگر هم، چاره‌اي جز سكوت و تمكين نديد...

ب. گيرافتاده در يك ترافيك سنگين و غيرمعمول در يك نقطه از شهر و زماني غيرمرسوم براي ترافيك، يكي از مسافران تاكسي به جزع و فزع و شكايت و اعتراض و ناسزاگويي پرداخت; بي‌تابي و عدم تحمل او و عدم مدارايش با وضعي كه غيرقابل تغيير و اصلاح بود (ترافيك سنگين و نابهنگام) حاصلي جز رنجاندن بيش‌تر او و - البته ديگر مسافران و رانندهء تاكسي - به همراه نداشت. گره ترافيك - كه مشخص شد به علت تصادف چند ماشين با هم بوده است - چند دقيقه بعدتر گشوده شد و خيابان حالت معمولي به خود گرفت...

از اين دست نمونه‌هاي ساده كه در زندگي روزمرهء يكايك ما، موارد متعددي قابل اشاره است، بسيار مي‌توان شاهد آورد. كم نيست مقاطع و لحظاتي از حيات اجتماعي ما كه اندكي مدارا و كمي صبوري، نتايج و ثمرات نيكي به همراه مي‌آورد و حداقل آن كه ما را از درگير شدن در چالش‌ها و معضل‌هاي ديگر و بيهوده، دور مي‌سازد.

زندگي واقعي، نيازمند درك و تحليل صحيح از واقعيت‌هاي موجود و چارچوب‌هاي عيني بيروني است; شناخت صحيح، موجب عمل صحيح خواهد شد و اين عمل، آن‌چنان كه تجربهء زيست در فضاي اجتماعي كنوني به ما آموخته است، با كمي صبر و مدارا، نتايج بهتري دربرخواهد داشت